Zaterdag 14 januari 1928
Zaterdag 14 januari 1928. Een koude dag, de temperatuur komt niet boven de 6 graden. Mijn dan 27-jarige opa Cees Eenhoorn wandelt met zijn verloofde Annechien (19) door de Utrechtse binnenstad. Daar heeft hij recent z’n studie diergeneeskunde afgerond.
In de loop van 1928 zullen mijn opa Cees en oma Annechien gaan trouwen en hun nieuwe huis in Vries betrekken. Ze zien er verzorgd uit, zou hun kleding voor die tijd modieus zijn? In die tijd had je geen echte jongemensenmode. Jongeren droegen kleding zoals die van hun ouders. Achter het paar zie je een man met z’n fiets aan de hand. Hij ziet er een stuk minder elegant uit dan opa. Nog verder zie je een man met een pet (arbeider?). En zowaar: een auto.
Slordig
Mijn jonge opa en oma vallen de straatfotograaf op. Hij schiet het plaatje en heeft het goed gezien, ze willen de foto graag kopen. Een leuke herinnering. Oma plakt de foto in een album, dat ik nu, negentig jaar later, voor me heb liggen. Ik kijk er eens goed naar.
De afdruk is ongeveer 3,5 bij 9 cm, achterop staan stippellijntjes om een adres te schrijven en de tekst: Utrecht 14 Jan. 1928. Nu zie ik ook dat het eigenlijk niet zo’n heel goede foto is. Het is een terloops gemaakte foto, slordig gekaderd, want hun voeten staan er net niet helemaal op. De belichtingstijd was te lang om hun voeten echt scherp af te beelden. De foto is op zich niet heel scherp, maar heeft wel een grote scherptediepte, dat wijst op een kort brandpunt. Lijkt me logisch, want in het zwart naast de foto kun je filmperforaties zien, typisch voor kleinbeeld. Opnameformaat is ongeveer 18 x 24 mm, halfkleinbeeld dus.
In een album
Het is allemaal niet verfijnd, je ziet dat er nog zwarte randen aan de foto zitten. Als ik me niet vergis, was de foto eerst ook groter. Ik denk dat ze één printje kochten met driemaal dezelfde afbeelding. Die andere twee plaatjes zijn eraf geknipt en misschien heeft oma of opa die weggegeven aan ouders of vrienden. Deze ene is overgebleven. Met bruine
vlekken en een beetje gekreukt. Meer dan negentig jaar weggestopt in een album.
Toch is het een grappig en ook mooi idee dat de foto die ik nu voor me heb, ook is aangeraakt door mijn grootouders. Het is een tijdcapsule geworden. Wat waren ze jong en wat is de wereld veranderd!
Over 90 jaar
Hoe groot is de kans dat jouw kleinkinderen over 90 jaar foto’s van hún oma of opa bekijken? Klein. De manier waarmee we omgaan met fotografie is in de afgelopen jaren fundamenteel veranderd. We maken snelle foto’s met onze smartphone. We bewaren foto’s niet meer in fraaie goud-op-snee kunstlederen albums met knisperend fotopapier tussen de bladzijden, maar op een computer, tablet, desnoods een dvd en natuurlijk gewoon op onze telefoon. Iedereen doet dat tegenwoordig zo, het is snel en makkelijk. Maar het gevolg is dat de waardevolle familiebeelden binnen 10 jaar verdwenen zijn. Onherroepelijk.